توصیه های تغذیه ای برای پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندان - فدایی داری

به گزارش فدایی داری، پوکی استخوان یکی از رایج ترین بیماری هایی است که در سالمندان بروز پیدا می نماید.

نسرین نسیمی کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: پوکی استخوان یکی از رایج ترین بیماری هایی است که در سالمندان بروز پیدا می نماید، اما می تواند در هر سنی رخ دهد.

حدود نیمی از زنان مسن تر از 45 سال و 90 درصد زنان مسن تر از 75 سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می شوند. مردان مسن نیز به پوکی استخوان مبتلا می شوند که البته اندازه ابتلای آنان کمتر از زنان است.

به طور تقریبی از هر سه زن یک نفر و از هر دوازده مرد، یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می شوند و این امر منجر به شکستگی های ناتوان نماینده در مبتلایان می گردد، این در حالی است که تعداد اندکی از مبتلایان به پوکی استخوان مورد آنالیز و ارزیابی قرار می گیرند.

نشانه های پوکی استخوان

1. شکستگی استخوان ها: به عنوان مثال مچ دست با ضربه خفیف یا افتادن ساده یا بدون علت

2. درد ناگهانی و شدید در ستون فقرات

3. قوز دار شدن ستون فقرات

4. کوتاه شدن تدریجی قد نسبت به گذشته

5. درد های مزمن و خفیف استخوانی

عوامل ایجاد پوکی استخوان

الف) عوامل غیرقابل کنترل و پیشگیری:

1. سن

2. جنس

3. کمبود هورمون با نشانه هایی نظیر یائسگی قبل از 45 سالگی، برداشتن تخمدان، پایین بودن سطح تستوسترون در مردان

4. سابقه فامیلی

5. نوع استخوان بندی (لاغری و کوچکی اندام)

6. نژاد

7. ابتلا به بعضی بیماری ها نظیر پرکاری تیروئید، پرکاری پاراتیروئید، بیماری مزمن کبد و کلیه، دیابت

ب) عوامل قابل کنترل و پیشگیری:

1. کاهش وزن

2. تحرک کم

3. تغذیه: مواردی نظیر مصرف ناکافی کلسیم و ویتامین D، اعمال جراحی دستگاه گوارش و مصرف قهوه زیاد این موضوع را تشدید م یکند.

4. مصرف سیگار

5. مصرف الکل

6. مصرف طولانی بعضی دارو ها

7. سابقه شکستگی پس از 40 سالگی در پی ضربه های کوچک و میانه

راه چاره های پیشگیری از پوکی استخوان یا جلوگیری از پیشرفت آن

1. تغذیه مناسب:

· هر روز مواد غذایی حاوی کلسیم، به ویژه لبنیات کم چرب مصرف نمایند. شیر، ماست، پنیر و کشک، انواع کلم، برگ های تربچه، جعفری، بادام، فندق، کنجد، پرتقال از منابع خوب کلسیم محسوب می گردد.

· شیر منبع خوبی برای کلسیم است، اما اضافه کردن چای، پودر نسکافه، پودر کاکائو و قهوه به شیر، از جذب شدن کلسیم جلوگیری می کنـد.

· نوشابه های گازدار جلوی جذب کلسیم را می گیرد.

· ویتامین D با افزایش جذب کلسیم از پوکی استخوان جلوگیری می نماید. برای تأمین آن توصیه می گردد 15 تا 30 دقیقه در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیریم. تابش نور خورشید از پشت شیشه تاثیری ندارد.

· شربت های کاهش دهنده اسید معده جذب کلسیم غذا را دچار اختلال می نماید؛ بنابراین توصیه می گردد از مصرف خودسرانه و غیرضروری آن ها خودداری گردد.

· میوه ها و سبزی ها اندازه زیادی ریزمغذی مانند فولات، منیزیوم، پتاسیم و آنتی اکسیدان هایی مثل ویتامین C و کاروتنوئید ها را فراهم می نماید. مطالعات نشان داده است دریافت سبزی و میوه به اندازه پنج واحد و بیشتر در روز با حفظ سلامت توده استخوانی در زنان و مردان همراه است.

· سبزی های برگ سبز مانند اسفناج، جعفری، بروکلی؛ همین طور جگر و ماهی منابع مهم ویتامین K به شمار می آید و باید در رژیم غذایی روزانه سالمندان قرار بگیرد. زیرا دریافت ناکافی این ویتامین باعث از دست دادن توده استخوان وابسته به سن و افزایش خطر شکستگی می گردد.

· غذا های دریایی علاوه بر تامین پروتئین، به علت دارا بودن امگا 3 دارای اثرات ضدالتهابی بوده و به طور سازنده با سلامت استخوان به ویژه در مردان ارتباط دارد؛ بنابراین توصیه می گردد دو بار در هفته غذای دریایی مصرف گردد.

2. ورزش مناسب

· ورزش یکی از عوامل مهم برای قرار گرفتن کلسیم در داخل استخوان و محکم شدن استخوان هاست. پیاده روی ورزش مناسبی است، اما سالمندان مبتلا به پوکی استخوان قبل از شروع هرگونه تمرین ورزشی باید با پزشک مشورت نمایند.

3. برنامه مکمل یاری ویتامین D و کلسیم در سالمندان

· ارائه ماهیانه یک دوز مکمل خوراکی ویتامین (D) (50000 واحد) برای پیشگیری از کمبود ویتامین D

· توصیه به مصرف روزانه یک عدد مکمل کلسیم (حاوی 500 میلی گرم کلسیم) یا کلسیم D (حاوی 500 میلی گرم کلسیم و 400 واحد بین المللی ویتامین D)

· دریافت مکمل منیزیم نیز در صورت وجود کمبود سطوح آن، می تواند یاری نماینده باشد.

فدایی داری فارس شیراز