موزه های پست، نقبی به تاریخ ارتباطات ایران - فدایی داری

به گزارش فدایی داری، جمع آوری میراث تاریخی پست در حال حاضر شامل دو بخش موزه ارتباطات واقع در تهران و پست موزه و مدرسه در سایر شهرهاست. بخش دوم با هدف آموزش در کنار موزه داری در سال 1399 کلید خورده که در ابتدای راستا قرار گرفته است و شمار آن رو به افزایش است.

موزه ارتباطات

پیشینه موزه ها و اماکن تاریخی شرکت ملی پست به موزه پست و مخابرات برمی گردد. این موزه در یکی از قدیمی ترین و شکیل ترین عمارت های دولتی در سال 1313 در خیابان امام خمینی (سپه قدیم) بنا شده است و به دلیل اینکه بیشتر ماهیت پستی دارد در بهمن ماه 1369 به موزه پست تغییر نام داد و در حال حاضر به عنوان موزه ارتباطات از آن یاد می گردد.

در این موزه نمونه هایی از کهن ترین نوشت افزارها و ابزار های فرستادن بسته های پستی، چاپاری و تلفن های نخستین (هندلی)، تلگرام های مورس، تمبرها و دیگر ابزار ارتباط و مخابرات از کبوتر نامه بر تا ماهواره به نمایش گذاشته شده است.

پست موزه و مدرسه

ارتباطات پستی در ایران و تمبر به عنوان یکی از ارکان اساسی این شیوه ارتباطی بوده که از آن به عنوان نماد فرهنگی یاد می گردد که به نوعی پیوند دهنده ملت ها به یکدیگر است. شناساندن این بخش از پیشینه کهن و تاریخ کشور در دهه های اخیر مغفول مانده و نیازمند آن است تا اهتمام بیشتری نسبت به آشنایی نسل جوان کشور با این مقوله انجام گردد. به همین دلیل راه اندازی پست موزه و مدرسه در شهرهای مختلف کشور در دستور کار نهاده شد تا فرصت آشنایی بچه ها و نوجوان این مرز و بوم، در کنار آموزش آن ها فراهم گردد.

در نخستین گام، پست موزه و مدرسه در رشت راه اندازی شد تا شروعی برای تداوم این حرکت باشد.

پست موزه و مدرسه رشت

این موزه به عنوان نخستین پست موزه و مدرسه دنیا، 18 بهمن 1399 در شهر رشت شروع به کار کرد و در بخشی از ساختمان مرکزی پست گیلان دایر شده است، این ساختمان در سال 1306 بنا شده که به عنوان یکی از بناهای تاریخی شهر رشت نیز به ثبت رسیده است.

در این موزه، گزیده ای از تمبرهای قبل و بعد از انقلاب، مجموعه ای از پاکت های تمبر و نامه های کمیاب خارجی و همچنین مجموعه ای از اقلام قدیمی موزه ای در حوزه ارتباطات، به نمایش گذاشته شده است.

هدف از راه اندازی پست موزه و مدرسه ایجاد یک مرکز آموزشی، پژوهشی و فرهنگ ساز در حوزه پست، تمبر و مهارت های ارتباطاتی است. آموزش بچه ها و نوجوانان در حوزه های مختلف ارتباطی از جمله پست و ارسال مرسولات و همچنین مهارت های رسانه ای مانند سواد رسانه ای از دیگر برنامه هایی است که در این مجموعه دنبال خواهد شد.

پست موزه و مدرسه دلگان

دومین مجموعه پست موزه و مدرسه کشور در شهرستان دلگان از توابع استان سیستان و بلوچستان به زودی راه اندازی می گردد تا فرصتی برای آموزش و آشنایی بیشتر بچه ها و نوجوانان این شهرستان با فرهنگ و پیشینه تاریخی ارتباطات و مکاتبات پستی و همچنین یادگیری مهارت های ارتباطی و رسانه ای فراهم گردد.

در این موزه، گزیده ای از تمبرهای قبل و بعد از انقلاب، مجموعه ای از پاکت های تمبر و نامه های کمیاب خارجی و همچنین مجموعه ای از اقلام قدیمی موزه ای در حوزه ارتباطات در معرض دید بازدیدکنندگان قرار خواهد گرفت.

پست موزه و مدرسه یزد

یزد سومین مقصد پست، موزه و مدرسه های کشور است که با هدف گردآوری مجموعه ای از تاریخ، فرهنگ مکاتبات، نامه نگاری کشور و آموزش نسل های آینده دایر شده است.

در این موزه، نخستین کارت پستال ها، تمبرهای ایران و سایر کشورها، ورقه ها و پاکت های پستی مربوط به دوره های مختلف تاریخی در معرض دید علاقه مندان نهاده شده است.

نخستین موزه تمبر ایران در تبریز

نخستین موزه تمبر ایران به زودی در خانه مجتهدی های تبریز راه اندازی خواهد شد. در این موزه 1700 تمبر ملی و بین المللی که قدمت بعضی از آن ها به یکصد سال می رسد در معرض دید عموم قرار می گیرد.

خانه موزه ها مکان هایی هویت ساز، روزآمد و پویا در فضای شهری محسوب می شوند و دارای ظرفیت های پژوهشی و آموزشی در خصوص موضوعات محوری هر موزه نیز هستند. خانه موزه تمبر ایران در تبریز نیز فرصتی برای آشنایی و انجام فعالیت های پژوهشی با مجموعه تمبرها که سفیر فرهنگی جوامع به شمار می آید، فراهم خواهد نمود.

خانه مجتهدی های تبریز که حدود 200 سال پیش و همزمان با دوره قاجاریه در بافت دنیای و تاریخی خیابان جمهوری اسلامی تبریز واقع شده، دارای دو بخش مجزای شمالی و جنوبی است.

* گزارش از زهره مولوی کارشناس موزه و اماکن تاریخی شرکت ملی پست ایران